Zarządzanie łańcuchem dostaw jest obarczone pewnym ryzykiem. W tak wieloelementowej strukturze często występują przypadki losowe. Ze względu na zmieniającą się sytuację gospodarczą i polityczną trudno przewidzieć długofalowe konsekwencje dla branży logistycznej. Piętrzące się kryzysy w drugim kwartale 2022 r. doprowadziły do rekonfiguracji przepływów towarów w każdej branży. Dział analityki w AsstrA wymienia czynniki, które wpłyną na proces dystrybucji.
Rosnąca inflacja w strefie euro
Według danych Eurostatu roczna stopa inflacji HICP (znormalizowany indeks cen konsumpcyjnych) w strefie euro w czerwcu wyniosła 8,6% wobec 8,1% w maju i 7,4% w kwietniu br. W całej Unii Europejskiej poziom inflacji w czerwcu wzrósł do 9,6% wobec 8,8% miesiąc wcześniej. Skok wynika z drożejącej energii i żywności. Najwyższe roczne wskaźniki zarejestrowano w Estonii – 22%, na Litwie – 20,5% i Łotwie – 19,2%. Inflacja cen energii w czerwcu wyniosła 55,99%, w porównaniu do 56,80% w maju i 54,11% w kwietniu. Energia elektryczna podrożała o 49,0%.
Presja cenowa pozostanie wysoka w najbliższym czasie ze względu na podwyższone ceny ropy naftowej i gazu oraz podwyżek cen artykułów żywnościowych. Na wzrost cen wpłynęła inwazja na Ukrainę, a także skutki ponownego otwarcia gospodarki i globalnych niedoborów podaży.
Rosnąca inflacja oznacza dalszy wzrost cen paliwa, nowych ciężarówek oraz ich części. Prognozuje się, że inflacja pozostanie wysoka do końca roku.
Rekordowe ceny paliwa
Skutki inflacji doprowadziły do wzrostu cen oleju napędowego w I kwartale i na początku II kwartału 2022. Inwazja na Ukrainę i ograniczenia dostaw ropy do państw europejskich nasiliły presję cenową. Jak podała Komisja Europejska, średnia cena samochodowego oleju napędowego z dnia 20 czerwca osiągnęła poziom 2,031 euro za litr, o 5% wyższy w porównaniu do I kwartału i aż o 51% wyższy niż rok temu. Największy wzrost od początku roku zanotowano w Niemczech, Włoszech, Francji, Estonii, Austrii, Rumunii i na Litwie.
Koszty paliwa to główne wyzwanie, z jakim boryka się rynek drogowych przewozów towarowych w Europie. W związku ze spadkiem konsumpcji produktów ropopochodnych z Rosji w III kwartale 2022 r. wzrosną ceny oleju napędowego.
Niektóre kraje Europy Wschodniej zmagają się z napięciami cenowymi. Chorwacja zamroziła ceny paliw, Słowenia borykała się z trudnościami w dostawach. Przewoźnicy, mieszkańcy i partia rządząca wywierały presję na rząd rumuński w celu ograniczenia cen, tak jak zrobiły to Węgry i Słowenia. Rumuńscy kierowcy w mediach społecznościowych organizują protesty i paraliżują ruch na stacjach benzynowych, ponieważ od początku roku ceny za paliwo wzrosły o 150%.
Fala strajków w Europie
W drugim tygodniu czerwca sytuację w Europie skomplikowały strajki ostrzegawcze dokerów w niemieckich portach w Hamburgu, Bremerhaven, Bremie, Wilhelmshaven i Emden. Strajki dotyczyły podwyżki płac, które uznano za niewystarczające przy inflacji 7,9%. Centralny Związek Niemieckich Przedsiębiorstw Portów Morskich (ZDS) wyraził swoje niezadowolenie, gdyż negocjacje wynagrodzenia zbiegły się w czasie z opóźnieniami w łańcuchach dostaw w Europie oraz wąskimi gardłami w kolejowych przewozach towarów.
Strajkami zagrożona jest również Belgia. Związek Zawodowy Pracowników Transportu Morskiego (BTB-ABVV) wezwał do udziału w narodowym proteście w Brukseli 20 czerwca. Uczestnicy żądali podwyżek płac i zmian obowiązującego prawa.
27 czerwca francuscy kierowcy ciężarówek przyłączyli się do strajku w ramach walki o wyższe wynagrodzenie. Organizatorzy wezwali uczestniczących do blokowania obszarów przemysłowych miast.
Przewidywana fala bankructw
Inwazja na Ukrainę skomplikowała sytuację z uzyskaniem i przedłużeniem dokumentów potwierdzających legalny pobyt ukraińskich kierowców w krajach Unii, zatrudnionych przez polskich przewoźników. Jeżeli sytuacja się nie unormuje, to do końca roku kilku tysiącom przewoźników grozi upadłość, natomiast podaż polskich usług transportowych zmniejszy się o 1/3, a 100 tys. pracowników w międzynarodowym transporcie drogowym będą bez ważnych dokumentów.
Na decyzję w sprawie przedłużenia wizy czeka również ponad 30 tys. kierowców z innych krajów, między innymi z Białorusi. Dodatkowe utrudnienia z uzyskaniem dokumentów na wykonywanie przewozów drogowych wynikają z rozporządzeń Ministra Infrastruktury w Polsce.
Rejestracja towarów wrażliwych w Rumunii
Od 1 lipca 2022 r. rząd Rumunii wprowadził obowiązek rejestracji towarów o wysokim ryzyku podatkowym, tj. napoje alkoholowe. Informacje o nadawcy i odbiorcy, rodzaju, ilości i kosztach przewożonych towarów, miejscu załadunku i rozładunku, środku transportu oraz kodzie ITU (ang. Intermodal Transport Unit, jednostka transportu intermodalnego) są monitorowane w krajowym systemie RO e-transport.
Nieprzestrzeganie zasad poskutkuje karami w wysokości od 4 000 do 25 000 euro, co zwiększy koszty przewoźników.
Chiny vs. USA
Główna kwestia polityczna wiążę się z Tajwanem. USA są gotowe udzielić Tajwanowi wsparcia, jeśli Pekin użyje przeciwko niemu siły. Stany Zjednoczone dążą również do zacieśnienia współpracy wojskowej z Koreą Południową i włączenia jej do Czterostronnego Dialogu Bezpieczeństwa (QUAD) – współpracy Japonii, Australii, Indii i USA.
Autor: Kamila Rynkiewicz.