Kariera
Gospodarka cyrkularna, podejście oparte na procesach projektowania i wytwarzania produktów umożliwiających ponowne użycie, regenerację i recykling, otwiera nowe szanse dla firm logistycznych i transportowych.
Gospodarka o obiegu zamkniętym pozwala na przyspieszenie procesu wdrażania innowacji i przyciągniecie nowych klientów, którym zależy na zrównoważonym rozwoju. Bezodpadowa gospodarka cyrkularna dąży do uwolnienia kapitału o wartości ponad 3,66 tryliona euro do 2030 r. Logistyka ma posłużyć jako kluczowy czynnik sukcesu w nowo rozwijających się modelach biznesowych. W jaki sposób branża logistyczna może skutecznie zaadaptować warunki gospodarki o obiegu zamkniętym?
Dostawcy logistyki w gospodarce o obiegu zamkniętym i ich Partnerzy w łańcuchu dostaw powinni rozwinąć stworzyć możliwości dla wymiany informacji i wprowadzić nowe usługi transportowe, które dostosują infrastrukturę do potrzeb gospodarki cyrkularnej. W gospodarce o obiegu zamkniętym materiały stale krążą w wielu różnych łańcuchach dostaw i nigdy nie zamieniają się w odpady. Największymi wyzwaniami logistycznymi w gospodarce cyrkularnej są słaba przewidywalność przepływu materiałów, ich niska wartość finansowa i różnorodne właściwości.
Viacheslav Tureiko, Dyrektor Rozwoju Biznesu w międzynarodowej logistyczno-transportowej grupie kapitałowej AsstrA-Associated Traffic AG, twierdzi, że w procesach biznesowych gospodarki cyrkularnej koszty logistyczne stanowią najważniejszy czynnik podczas szacowania konkurencyjnej ceny produktu. Z tego powodu firmy produkcyjne wykorzystujące tanie materiały przywiązują dużą wagę do kosztów transportu i zazwyczaj rozwijają własne systemy logistyczne.
„Dostawcy usług logistycznych Third Party Logistics (3PL) nie kwapią się do transportowania tanich, przetworzonych surowców. Marże przy transporcie droższych ładunków są znacznie wyższe. Dostawcy usług 3PL mogą uzyskać rentowny zysk przewożąc tanie ładunki dzięki wyższym wolumenom od producenta, który na przykład zleca całą swoją logistykę innej firmie. Należy skoncentrować się na konsolidacji wolumenu i rozwinąć skuteczny łańcuch logistyczny na określonym szlaku handlowym”, zaznacza Viacheslav Tureiko.
Nowe możliwości logistyki opartej na gospodarce cyrkularnej będą wiązały się również z preferencjami firm i konsumentów, decydujących się na korzystanie z usług zamiast angażowania własnych wysiłków. Ekonomiczne i zrównoważone zarządzanie łańcuchem dostaw będzie należało do podstawowych zdolności firm odnoszących sukcesy w gospodarce o obiegu zamkniętym. W pełni zdigitalizowane łańcuchy dostaw obejmujące wszystkie procesy, od koncepcji po produkcję i logistykę, sprostają wielu nadchodzącym wyzwaniom. Czynniki, których nie może zabraknąć, to dokładny monitoring, możliwość śledzenia i aktualne rozwiązania logistyczne.
Według ostatnich badań przeprowadzonym przez UPS, 56% respondentów stwierdziło, że rabat w formie zwróconej gotówki pomógłby zapewnić zwrot i ponowne użycie produktów konsumpcyjnych, ich komponentów i powiązanych materiałów o bliskim terminie ważności. 47% ankietowanych uważa, że zwrot produktu w sklepie stacjonarnym to równie dobre rozwiązanie, zaś 42% respondentów wskazało na możliwość zwrotu produktu przy użyciu przedpłaconej wysyłki.
Najbardziej oczywiste business cases w branży elektronicznej
Według tego samego badania większość operatorów logistycznych nie dostrzega interesujących przypadków biznesowych w gospodarce o obiegu zamkniętym. Mimo wszystko zasady gospodarki cyrkularnej coraz częściej stają się elementem codziennych praktyk w branży transportowej. Przykładem „zielonej logistyki" są przejazdy z ładunkami w obu kierunkach, zwane również „trasami w kółku”, które AsstrA mocno zaakcentowała w ciągu ostatnich kilku lat, dodając nowe trasy i planując przyszłą ekspansję. Vitaly Verbilovich, Kierownik Działu Badań i Rozwoju Biznesu w AsstrA, dodaje, że w 2018 r. AsstrA realizowała transporty w obie strony głównie na kierunkach Białoruś-Niemcy-Białoruś, Francja-Rosja-Francja, Ukraina-Czechy-Ukraina, Polska-Białoruś-Polska, Rosja-Rumunia-Rosja i Rosja-Polska-Rosja.
„W roku 2018 większość transportów w obie strony obejmowała wysyłkę materiałów budowlanych, chemikaliów, drewna i papieru oraz ładunków branży spożywczej", podaje Vitaly Verbilovich. Kierownik Działu Badań i Rozwoju w AsstrA prognozuje również wzrost popytu na „trasy w kółkach” z ładunkami z branży Hi-Tech i FMCG.
Jeśli chodzi o transport materiałów poddanych recyklingowi, najbardziej oczywiste przypadki biznesowe w łańcuchach dostaw gospodarki cyrkularnej dotyczą ładunku składającego się z wcześniej użytych produktów gotowych, a nie z surowca. Przetwarzanie materiałów poddanych recyklingowi wymaga elastyczności od dostawców usług magazynowych i transportowych, którzy polegają na coraz większej liczbie rozwiązań IT. Logistyka gospodarki o obiegu zamkniętym obejmuje nowoczesną technologię, która zbiera dane z czujników w całym cyklu transportowym i udostępnia je w czasie rzeczywistym partnerom i dostawcom.
Zgodnie z przewidywaniami wdrożenie modelu gospodarki o obiegu zamkniętym jest najbardziej pożądane w sektorze technologicznym, ponieważ ponowne wykorzystanie elektroniki można łatwo zintegrować z modelami zwrotnymi. Rozwiązania logistyczne, takie jak przedpłacone etykiety wysyłkowe, inteligentne opakowania i systemy odbioru, mają pomóc w zaspokojeniu zapotrzebowania rynkowego.
Najbardziej oczywiste przykłady funkcjonowania gospodarki cyrkularnej inspirują innych
Wyniki badania przeprowadzonego na początku 2018 roku przez GreenBiz Growth dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym wskazują, że 47% menedżerów ds. równoważonego rozwoju uważa, że gospodarka cyrkularna jest niezwykle ważna dla ich działalności. 50% ankietowanych stwierdziło, że robi „coś” związanego z gospodarką o obiegu zamkniętym. Zaś 97% liderów biznesu uznało, że logistyka odgrywa istotną rolę w pomyślnym przejściu do modelu gospodarki o obiegu zamkniętym.
Jednym z najbardziej oczywistych przykładów funkcjonowania gospodarki cyrkularnej jest Nespresso, globalna firma wykorzystująca program take-back, w którym konsumenci mogą zostawić zużyte kapsułki z kawą w workach do recyklingu w dowolnym miejscu postoju UPS. Kapsułki aluminiowe są oddzielane od fusów kawy, zanim zostaną przetopione na metal, który ma być użyty w nowych produktach. Zużyte fusy są sprzedawane jako wysokiej jakości nawozy dla projektantów ogrodów, władz miast i gospodarstw domowych.
Grupa Carlsberg nawiązała współpracę z duńską firmą ecoXpac, Innovation Fund Denmark i Duńskim Uniwersytetem Technicznym w celu opracowania w pełni biodegradowalnej butelki z włókien drzewnych do piwa. Ostatecznym celem jest całkowite wyeliminowanie marnotrawstwa poprzez tworzenie zrównoważonych produktów.
Również duńska spółdzielnia przetwórstwa ziemniaków KMC zaczęła przekształcać szczątkowe włókna ziemniaczane w cenny, bogaty w białko dodatek do żywności dla przemysłu spożywczego. Można ekstrahować i przetwarzać skrobię i błonnik z ziemniaków, maksymalizując w ten sposób produkcję każdego ziemniaka z korzyścią dla ekonomicznych plantatorów ziemniaków. Przemysł spożywczy wykorzystuje włókna jako wartościowy dodatek odżywczy.
Innym przykładem jest fiński producent nawozów Ecolan, spółka córka Honkajoki Oy. Ecolan produkuje nawóz organiczny Agra z mączki mięsno-kostnej. Surowce przetwarzane są na proszek, który następnie miesza się z innymi składnikami, aby wytworzyć nawóz.
Takie przykłady staną się coraz powszechniejsze, a logistyka będzie nadal odgrywać znaczącą rolę, umożliwiając odbiór produktów, sprzyjać zwiększeniu udziału konsumentów, a także zmniejszeniu kosztów poprzez optymalizację ładunków i „trasy w kółku”.