Kariera
Pakiet mobilności to jeden z najważniejszych zestawów regulacji dotyczących transportu drogowego w Unii Europejskiej. Wprowadza szereg zmian w zakresie czasu pracy kierowców, odpoczynków, wynagrodzeń oraz zasad, które regulują m.in. wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Jak pakiet mobilności wpływa na branżę transportową?
Czym jest pakiet mobilności?
Pakiet mobilności to zestaw przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej w celu uregulowania rynku transportowego i poprawy warunków pracy kierowców zawodowych. Głównym celem tych regulacji jest zapewnienie uczciwej konkurencji, poprawa bezpieczeństwa na drogach oraz zagwarantowanie lepszych warunków pracy dla kierowców, w tym polskich przewoźników.
Pakiet mobilności wprowadza zmiany dotyczące:
-
czasu pracy i odpoczynku kierowców,
-
wynagrodzeń, diet i ryczałtów,
-
obowiązkowego powrotu pojazdów do kraju siedziby,
-
przepisów dotyczących kabotażu i tranzytu,
-
nowych wymagań dotyczących tachografów.
Kogo dotyczy i co reguluje pakiet mobilności?
Pakiet mobilności dotyczy wszystkich firm transportowych działających na terenie Unii Europejskiej, zarówno tych z siedzibą w UE, jak i spoza niej, jeśli ich działalność obejmuje przewozy wewnątrz wspólnoty.
Pakiet reguluje m.in.:
-
warunki pracy kierowców, w tym odpoczynki i wynagrodzenia,
-
zasady delegowania kierowców – obowiązek wypłacania wynagrodzeń zgodnych z przepisami kraju, w którym wykonywany jest transport,
-
kabotaż – zmiany dotyczące przewozów kabotażowych i ograniczenia ich liczby,
-
system tachografów – wprowadzenie drugiej generacji inteligentnych tachografów,
-
obowiązek powrotu ciężarówki do kraju siedziby co najmniej raz na 8 tygodni.
Najważniejsze regulacje pakietu mobilności
Pakiet mobilności obejmuje wiele aspektów funkcjonowania branży transportowej, z których najważniejsze to:
Odpoczynek tygodniowy regularny
Kierowcy wykonujący przewozy międzynarodowe muszą przestrzegać zasad dotyczących odpoczynku tygodniowego. Regularny odpoczynek tygodniowy (min. 45 godzin) nie może być spędzany w kabinie pojazdu. Pracodawca musi zapewnić kierowcy odpowiednie zakwaterowanie na koszt firmy. Naruszenie tego przepisu może skutkować nałożeniem wysokiej kary finansowej, zarówno na kierowcę, jak i na przewoźnika.
Wydłużony czas jazdy
W wyjątkowych przypadkach kierowca może przedłużyć czas jazdy o maksymalnie 1 godzinę, jeśli w ten sposób może dotrzeć do bazy lub do swojego miejsca zamieszkania na tygodniowy odpoczynek. Wymaga to jednak uzasadnienia i odnotowania w tachografie.
W wyjątkowych przypadkach można wydłużyć jazdę o 2 godziny, ale tylko pod warunkiem wcześniejszego odbycia 30-minutowej przerwy.
Ograniczenie czasu pracy w nocy
Nowe przepisy ograniczają czas pracy kierowców w porze nocnej do maksymalnie 10 godzin. Celem tej regulacji jest zwiększenie bezpieczeństwa na drogach i zmniejszenie liczby wypadków spowodowanych zmęczeniem kierowców. Firmy transportowe muszą dostosować swoje harmonogramy tak, aby kierowcy mieli zapewniony odpowiedni odpoczynek między zmianami.
Baza eksploatacyjna transportu drogowego
Firmy transportowe muszą dysponować fizyczną bazą operacyjną w kraju rejestracji, w której parkują pojazdy i prowadzą działalność. Jest to jeden z kluczowych wymogów zapobiegających fikcyjnym firmom transportowym.
Sankcje karne branży transportowej
Wprowadzone regulacje przewidują wysokie kary dla firm transportowych, które nie przestrzegają przepisów pakietu mobilności. Mogą one dotyczyć nieprawidłowego czasu pracy kierowców, braku odpoczynków czy też nieprawidłowego wynagradzania pracowników.
Zmiany w pakiecie mobilności
Pakiet mobilności nieustannie podlega modyfikacjom i dostosowaniom. Zmiany obejmują m.in.:
-
nowe wymagania dotyczące tachografów,
-
zmiany w zakresie obowiązkowego powrotu pojazdów do kraju rejestracji,
-
dostosowanie przepisów dotyczących kabotażu.
Diety i ryczałty
Przepisy dotyczące wynagrodzeń kierowców zmieniły się, wprowadzając obowiązek stosowania wynagrodzenia minimalnego zgodnie z przepisami kraju, w którym wykonywany jest przewóz. Obejmuje to także diety i ryczałty, które muszą być naliczane zgodnie z nowymi wytycznymi.
Tranzyt
Kierowcy wykonujący tranzyt przez kraje UE nie podlegają przepisom dotyczącym delegowania, co oznacza, że nie muszą otrzymywać wynagrodzenia zgodnego z minimalną stawką kraju tranzytowego.
Kabotaż
Pakiet mobilności ogranicza możliwość wykonywania kabotażu, czyli przewozu ładunków wewnątrz innego kraju członkowskiego. Po wykonaniu trzech operacji kabotażowych w ciągu 7 dni pojazd musi opuścić dany kraj na co najmniej 4 dni.
System IMI
System IMI (Internal Market Information System) umożliwia wymianę informacji między organami nadzoru w różnych krajach UE, co pozwala na skuteczniejsze kontrolowanie przestrzegania przepisów pakietu mobilności.
Licencja dla szerszej grupy przedsiębiorców
Od 2022 roku obowiązek posiadania licencji transportowej został rozszerzony na firmy prowadzące przewozy lekkimi pojazdami (2,5 – 3,5 tony) w transporcie międzynarodowym.
Dobra reputacja
Aby uzyskać lub utrzymać licencję transportową, przewoźnik musi spełniać wymagania dotyczące dobrej reputacji. Przewoźnicy łamiący przepisy mogą utracić uprawnienia do prowadzenia działalności transportowej.
Tachografy drugiej generacji
Od 2023 roku wprowadzane są nowe inteligentne tachografy, które umożliwiają dokładniejsze rejestrowanie czasu pracy i odpoczynku kierowców. Tachografy te muszą być montowane w nowych pojazdach oraz stopniowo w starszych ciężarówkach.
Do tej pory tachografy drugiej generacji były wymagane wyłącznie w nowo rejestrowanych pojazdach. Jednak od grudnia 2024 roku tachografy piątej generacji będą musiały zostać zainstalowane także w starszych pojazdach realizujących transport międzynarodowy.
Pakiet mobilności w - zmiany w przepisach
Pakiet mobilności w 2024 roku wprowadził szereg istotnych zmian w transporcie drogowym w Unii Europejskiej, które mają na celu poprawę efektywności, bezpieczeństwa oraz warunków pracy przewoźników. Jedną z najważniejszych reform jest obowiązek regularnego powrotu kierowców do kraju zamieszkania co najmniej co cztery tygodnie, co ma na celu zwiększenie ich odpoczynku i poprawę warunków pracy.
Dodatkowo, przepisy dotyczące tachografów ulegają zaostrzeniu, wprowadzając nowe zasady rejestrowania czasu pracy i odpoczynku, które automatycznie będą rejestrować przekraczanie granic. Tachografy te mają na celu lepsze monitorowanie zgodności z przepisami dotyczącymi czasu jazdy dziennej i odpoczynków tygodniowych.
W ramach pakietu mobilności zaktualizowano również zasady dostępu do rynku transportowego, które mają na celu zwiększenie konkurencyjności oraz eliminowanie praktyk, które prowadzą do nieuczciwej rywalizacji między przewoźnikami.
Nowe przepisy wpłyną na funkcjonowanie branży transportowej, zmuszając przedsiębiorstwa do dostosowania swoich operacji do zmieniającego się prawa, ale także poprawią warunki pracy dla kierowców i przyczynią się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach.
Przykładowe kary w pakiecie mobilności
Nowe przepisy w ramach międzynarodowych przewozów drogowych zawierają również informacje o karach nakładanych na kierowców i przewoźników, które mogą mieć poważne konsekwencje dla funkcjonowania firm transportowych.
Kary dla kierowców
Nowe przepisy wprowadzają restrykcyjne kary dla kierowców, którzy nie przestrzegają zasad określonych w pakiecie mobilności. Obejmują one m.in.:
-
brak odpoczynku tygodniowego poza kabiną – zgodnie z regulacjami kierowca musi odbywać regularny odpoczynek tygodniowy poza pojazdem, np. w hotelu lub innym odpowiednim miejscu. W przypadku nieprzestrzegania tej zasady kara może wynosić nawet 2000 EUR.
-
przekroczenie dopuszczalnego czasu jazdy – kierowca nie może przekraczać określonych norm czasu prowadzenia pojazdu, a ich naruszenie skutkuje karami w wysokości od 500 do 2000 EUR, w zależności od skali naruszenia.
Kary te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach oraz poprawę warunków pracy kierowców, którzy często byli zmuszani do pracy ponad siły.
Kary dla przewoźników
Nie tylko kierowcy, ale także firmy transportowe muszą liczyć się z surowymi sankcjami za naruszenie przepisów pakietu mobilności. Przykładowe kary obejmują:
-
nieprawidłowe wynagrodzenie kierowcy – firmy transportowe zobowiązane są do wypłacania kierowcom wynagrodzenia zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju, w którym wykonują przewóz. W przypadku nieprzestrzegania tego wymogu kara może wynosić od 3000 EUR.
-
nieprzestrzeganie zasad kabotażu – kabotaż, czyli wykonywanie przewozów na terenie innego państwa członkowskiego UE, podlega ścisłym regulacjom. Naruszenie tych zasad, np. przekroczenie dopuszczalnej liczby operacji kabotażowych, może skutkować nałożeniem kary do 10 000 EUR.
Nowe przepisy mają na celu ograniczenie nieuczciwej konkurencji i zapewnienie lepszych warunków pracy w sektorze transportowym. Wprowadzone sankcje sprawiają, że firmy muszą jeszcze dokładniej kontrolować przestrzeganie obowiązujących regulacji, aby uniknąć wysokich kar finansowych i potencjalnych problemów prawnych.
FAQ
Co to jest pakiet mobilności?
Pakiet mobilności to zbiór zmian wprowadzanych przez Parlament europejski, a następnie wdrażanych przez państwa członkowskie, mających na celu ujednolicenie warunków pracy kierowców międzynarodowych. Obejmują one kwestie takie jak czas pracy, przerwy, odpoczynek, a także diety, ryczałty oraz zasady delegowania kierowców. Regulacje te dotyczą również ogólnych warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego przez polskich przewoźników.
Na czym polegają przewozy kabotażowe?
Kabotaż, znany również jako przewóz kabotażowy, to transport towarów w granicach danego państwa realizowany przez przewoźnika mającego siedzibę w innym kraju. Jego kluczowym celem jest obniżenie kosztów transportu oraz ograniczenie liczby przejazdów bez ładunku, czyli tzw. pustych przebiegów.
Czy kierowca jest w podróży służbowej?
Kierowca, który wykonuje zadania służbowe w zakresie międzynarodowego transportu drogowego nie jest traktowany jako osoba odbywająca podróż służbową zgodnie z art. 77(5) § 1 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy.
Jak korzystać z pakietu mobilności?
Zgodnie z przepisami pakietu mobilności praca kierowcy musi zostać zaplanowana w taki sposób, by pracownik mógł co 4 tygodnie odebrać regularny odpoczynek tygodniowy w bazie lub miejscu zamieszkania. Powrót do bazy lub miejsca zamieszkania przysługuje kierowcom po odbyciu dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych.
Czy można przekroczyć czas jazdy dziennej?
Zmiany wynikające z pakietu mobilności umożliwiają, w określonych sytuacjach wyjątkowych, przedłużenie dziennego lub tygodniowego czasu jazdy o 1 albo 2 godziny.
Jak wydłużyć czas pracy kierowcy?
Pakiet Mobilności umożliwia wydłużenie czasu jazdy nawet o 2 godziny, a także przekroczenie 15 godzin pracy kierowcy w ciągu dnia. Przepis ten dotyczy wyjątkowych sytuacji, takich jak wypadki, nieprzewidziane objazdy, korki na granicach czy kontrole sanitarne.
Kto musi mieć licencję transportową?
Od 20 maja 2022 roku przewoźnicy wykonujący międzynarodowy transport rzeczy pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 2,5 tony są zobowiązani do uzyskania licencji transportowej oraz zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Wymagane jest również zabezpieczenie finansowe – na pierwszy pojazd będzie to 1800 euro, na każdy kolejny 900 euro.