Transport międzynarodowy to wciąż dynamicznie rozwijająca się branża, w której procedury celne stanowią nieodłączny element. Skrupulatna obsługa celna zapewnia sprawny i bezproblemowy transport towarów przez granice. Poniżej krótkie omówienie, na czym polega obsługa celna w transporcie międzynarodowym oraz jej kluczowe aspekty.
Czym jest odprawa celna?
Odprawą celną w transporcie międzynarodowym nazywamy proces, w którym urząd celny kontroluje dokumenty, pozwolenia, weryfikuje zgodność zadeklarowanych towarów przewożonych przez granice, a także nalicza i pobiera cła oraz podatki. Wymiana handlowa w ramach Wspólnoty Europejskiej nie wymaga obsługi celnej, jednak jest ona niezbędna zarówno w imporcie, jak i eksporcie dóbr spoza krajów Unii Europejskiej.
Za formalności związane z odprawą celną odpowiedzialny jest importer lub eksporter, który może dokonać odprawy samodzielnie, ale istnieje również możliwość skorzystania z pomocy agencji celnej.
Dokumentacja celna - jakie formalności należy spełnić?
Odprawa celna wiąże się z dostarczeniem kompletu wymaganych dokumentów, które różnią się w zależności od rodzaju przewożonego towaru, jego przeznaczenia, kraju pochodzenia oraz środka transportu. Jest jednak grupa dokumentów, które są wymagane bez względu na to, czy jest to import, czy eksport.
Faktura handlowa
Faktura handlowa jest jednym z podstawowych dokumentów celnych, stanowiącym też umowę sprzedaży, na podstawie której urząd celny nalicza cła oraz podatki. Jest podstawą zgłoszenia celnego oraz opisuje towar i jego wartość.
List przewozowy
List przewozowy w transporcie międzynarodowym, znany także jako lista załadunku to kolejny kluczowy dokument celny. Dokument służy jako dowód zawarcia umowy przewozu, jest potwierdzeniem odbioru ładunku oraz określa warunki przewozu. List przewozowy zawiera istotne informacje jak: rodzaj i ilość przewożonego ładunku oraz punkt początkowy i docelowy transportu. Określa obowiązki nadawcy i przewoźnika, wyszczególniając warunki i instrukcje bezpiecznego transportu.
W zależności od rodzaju transportu możemy wyróżnić morski list przewozowy zwany konosamentem, lotniczy list przewozowy (AWB), drogowy (CMR) oraz kolejowy (CIM oraz SMGS) list przewozowy.
Zgłoszenie celne
Zgłoszenie celne inaczej zwane deklaracją celną to formalny dokument przedkładany przed urzędem celnym. Głównym celem zgłoszenia jest dostarczenie służbom celnym informacji na temat rodzaju, ilości oraz wartości przewożonych towarów. Informacje te pomagają urzędnikom w weryfikacji zgodności z ograniczeniami i przepisami celnymi oraz w ocenie obowiązujących ceł i podatków.
Klasyfikacja towarów
Zharmonizowany system oznaczania i kodowania towarów (HS), potocznie zwany międzynarodowym systemem klasyfikacji ładunków to opracowany przez Światową Organizację Celną zbiór zasad i kryteriów, dzięki którym podmiot gospodarczy, agencja celna czy urząd celny mogą zidentyfikować produkt za pomocą kodu numerycznego. System klasyfikuje około 5000 sześciocyfrowych kategorii produktów uporządkowanych w:
-
sekcje
-
rozdziały
-
pozycje
-
poddziały.
Wspólna Taryfa Celna TARIC
Obszar Unii Europejskiej posiada swoją, rozszerzoną wersję Zharmonizowanego Systemu używanego na całym świecie, dostosowaną do szczególnych wymagań UE. Wspólna Taryfa Celna TARIC to kompleksowa baza danych, która konsoliduje różne taryfy celne i dodatkowe warunki wpływające na import i eksport.
Jedną z podstawowych funkcji TARIC jest określenie ceł i środków mających zastosowanie do ładunków uczestniczących w obrocie handlowych z krajami spoza Unii Europejskiej.
Procedury importowe i eksportowe
Odprawa celna w transporcie międzynarodowym mimo wielu wspólnych punktów, różni się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z przywozem, czy wywozem towarów. Poniżej krótki opis, na czym polega obsługa celna w imporcie i eksporcie.
W imporcie odprawa celna w transporcie międzynarodowym polega na sprawdzeniu przez funkcjonariuszy czy wwożony towar posiada wszelkie niezbędne dokumenty, czy opłacone zostały należności celno-skarbowe oraz skontrolowany zostaje sam ładunek.
Procedura odprawy celnej w imporcie zaczyna się od zgłoszenia celnego, następnie muszą zostać dostarczone wszystkie potrzebne dokumenty oraz uiszczona opłata celno-podatkowa. Jeśli wszystko jest zgodne z deklaracją i standardami kraju docelowego, towar zostaje dopuszczony do obrotu.
Obsługa celna w eksporcie zaczyna się od zgłoszenia towaru do procedury wywozu. Ładunek musi też zostać sklasyfikowany zgodnie z Zharmonizowanym systemem oznaczania i kodowania towarów, uzyskać wszystkie niezbędne zezwolenia i certyfikaty, które są potwierdzeniem przestrzegania norm zarówno kraju pochodzenia, jak i przeznaczenia.
Cła i podatki
To nieodłączna część obsługi celnej w handlu międzynarodowym. Cłami nazywamy wszelkie opłaty nakładane na towary importowane lub eksportowane, ustalane na podstawie m.in. rodzaju oraz pochodzeniu produktu. Podatkami są natomiast zobowiązania finansowe nakładane przez rządy.
Agencja celna - znaczenie i obowiązki
Agencja celna jest pośrednikiem w kontaktach z organami państwowymi w zakresie obsługi celnej i dla wielu klientów to ważne ogniwo w relacjach ze służbami państwa. Agencja celna często bywa błędnie utożsamiana z urzędem celnym, a agent celny mylony z celnikiem. Dlatego warto zaznaczyć, że agencja celna jest instytucją handlową i świadczy usługi o charakterze komercyjnym.
Głównym zadaniem agencji celnej jest reprezentowanie interesów klienta - importera lub eksportera przed urzędem celnym. Zapewnia ona kompleksowe wsparcie w formalnościach celnych oraz coraz częściej zapewnia szerszą pomoc w organizacji całej logistyki przewozu. Z roku na rok widać rosnące zapotrzebowanie na tego typu usługi.